جلیل ضیاءپور را «پدر هنر نقاشی مدرن ایران» می‌نامند. این نامگذاری، به دلیل شیوه‌ی شخصی و به دور از تقلید ضیاءپور می‌باشد که بر اساس تئوری خودش و با تکیه بر فرهنگ بومی ایران‌زمین شکل گرفته است. آثار او، به دلیل دارا بودن مضامین اصیل ایرانی، ساده‌سازی در فیگورها، پای‌بندی به سطوح سنتی به همراه خطوط هندسی، آگاهی بر ترکیب‌بندی و به طور کلی شیوه‌ی خاص نقاشی‌اش معروف است.

همچنین سفرهای تحقیقی ضیاءپور به نواحی مختلف ایران برای کاوش‌های مردم‌شناختی، توجه او را به زندگی ایلیاتی جلب کرد و باعث گردید تا نوع رفتار، آداب و رسوم، پوشاک و زیورآلات آنان را درخور توجه ببیند و در آثار خود از آنها سود جوید. لذا به سبب گرایش تحقیقی‌اش در زندگی روستاییان، مضامین ایلیاتی به گونه‌ای تمثیلی در آثارش ظاهر شده‌اند و استفاده‌ی دقیق و هنرمندانه از پوشش و فرهنگ اقوام ایرانی یکی از بارزترین ویژگی‌های عمده‌ی آثار وی می‌باشد.

ضیاءپور در مورد آثارش چنین توضیح داده است: «اهمیت برداشت من از رنگ‌های چادر‌نشینان و ایلات و عشایر، و نیز نو‌آوری ساده و با طمأنینه‌ام برای هر آشنا به کار و اهل بینش که نگاه و اندیشه‌ی نرم به کار می‌گیرد، قابل درک است. هر محیطی با داشتن وضع خاص خود ساکنانش را از روی الزام و موقعیت‌ها به انتخاب رنگ مناسب محیط وا می‌دارد. این انتخاب محیطی، در میان عشایر پایدارتر و بادوام‌تر از برداشت‌های شهرنشینانی که تابع تأثیرات و تغییرات زود گذر هستند ثبات دارد.

این توضیح لازم است که آثارم به صورت بهره‌گیری از یادآورها فراهم شده‌اند. طرح ساده‌ی چهار گوشه در تابلوهای من، به صورت القایی عمل می‌کنند:

۱- مانند القاء به کاشی بودن که معرفی، ایرانی – اسلامی است و شناخته‌ی جهانیان است.

۲- وسیله‌ی آزادی در جا به جایی رنگ و در رنگ‌آمیزی است و در نو‌آوری و القائات دارای اهمیت فوق‌العاده است.

۳- معرف قید و بند است که اصل بینش فلسفی مرا در جهان زندگی گویاست و صورت جبری دارد».

ضیاءپور در طول بیش از نیم قرن فعالیت فرهنگی هنری‌اش، به خلق آثار کمی پرداخته و مابقی وقت خود را برای روشنگری‌های ژورنالیستی، تحقیقات ایران‌شناسی و فعالیت‌های فرهنگی و آموزشی صرف کرده است. آثار تجسمی ضیاءپور عبارتند از:

۱۳۲۳- «چهره‌ی نقاش، ضیاءپور»، امپرسیونیسم، رنگ روغن، ۷۰×۵۰ سانتیمتر.

۱۳۲۴- نقاشی «قیام کاوه آهنگر»، اکسپرسیونیسم، رنگ روغن، ۱۰۰×۷۰ سانتیمتر.

۱۳۲۸- نقاشی «سه شطرنج باز شرقی»، اکسپرسیونیسم، رنگ روغن، ۸۰×۵۰ سانتیمتر.

– نقاشی «دختر دامن قرمزی»، رنگ روغن، ۶۰×۴۰ سانتیمتر.

– نقاشی «طناب»، کوبیسم آبستره، رنگ روغن، ۸۰×۶۰ سانتیمتر.

– نقاشی «مورچه سواری»، اکسپرسیونیسم، رنگ روغن، ۶۰×۴۰ سانتیمتر.

– نقاشی «طبیعت بیجان»، کوبیسم، رنگ روغن، ۱۲۰×۸۰ سانتیمتر.

– نقاشی «حمام عمومی»، کوبیسم آبستره، رنگ روغن، ۱۲۰×۸۰ سانتیمتر.

– طرح «خروس جنگی»، گرافیک.

– طرح «چهره‌ی نقاش، ضیاءپور»، کوبیسم آبستره.

– «نیمرخ‌های نهضت‌گران هنر نو»، گرافیک.

۱۳۲۹- نقاشی «مسجد سپهسالار»، کوبیسم آبستره، رنگ روغن، ۱۲۰×۸۰ سانتیمتر.

۱۳۳۲- نقاشی «زن کرد قوچان»، شیوه ملی و اختصاصی ضیاءپور، رنگ روغن، ۲۰۰×۸۳ سانتیمتر.

۱۳۳۴- نقش برجسته‌ی گچی، نیم تنه‌ی «آناهیتا» الهه‌ی زیبایی ایران باستان، ۷۵×۷۰ سانتیمتر.

۱۳۳۴- نقاشی «کل امیر و گل بهار»، از افسانه‌های محلی قاسم آباد گیلان، شیوه ملی و اختصاصی ضیاءپور، رنگ روغن، ۱۹۰×۱۲۰ سانتیمتر.

۱۳۳۵- نقاشی «دختر ترکمن»، شیوه ملی و اختصاصی ضیاءپور، رنگ روغن، ۱۸۰×۸۰ سانتیمتر.

۱۳۳۸- نقاشی «امید»، سوررآلیسم، ۱۶۰×۹۰ سانتیمتر.

– طراحی «درد درون»، سوررآلیسم، ۷۰×۷۰ سانتیمتر.

۱۳۴۱- نقاشی «زینب خاتون»، شیوه ملی و اختصاصی ضیاءپور، رنگ روغن، ۱۲۰×۹۵ سانتیمتر.

۱۳۴۲- نقاشی «آقام حینا می‌بنده»، شیوه ملی و اختصاصی ضیاءپور، رنگ روغن، ۱۷۰×۱۲۰ سانتیمتر.

۱۳۴۵- «نقشه‌ی قالی»، گواش، سفارش وزارت فرهنگ و هنر، ۳×۲ متر، دو تخته از این نقش به صورت قالی بافته شده است.

۱۳۵۷- نقاشی «زن بلوچ»، شیوه ملی و اختصاصی ضیاءپور، رنگ روغن، ۱۸۰×۹۰ سانتیمتر.

۱۳۵۸- نقاشی «زن بندری»، شیوه ملی و اختصاصی ضیاءپور، رنگ روغن، ۱۶۰×۷۰ سانتیمتر.

۱۳۶۱- نقاشی «دختر لر»، با پوشاک صد سال پیش، شیوه ملی و اختصاصی ضیاءپور، رنگ روغن، ۱۸۰×۹۲ سانتیمتر.

۱۳۶۲- نقاشی «زندگی چادرنشینان»، شیوه ملی و اختصاصی ضیاءپور، ۳ تابلو، هر یک به ابعاد ۱۸۰×۱۲۰ سانتیمتر.

۱۳۶۳- نقاشی «زن کرد سنندج»، شیوه ملی و اختصاصی ضیاءپور، رنگ روغن، ۱۸۰×۹۰ سانتیمتر.

۱۳۶۴- نقاشی «آناهیتا»، الهه‌ی زیبایی ایران باستان، شیوه ملی و اختصاصی ضیاءپور، رنگ روغن، ۱۹۰×۱۰۰ سانتیمتر.

۱۳۷۰- نقاشی «زندگی من»، شیوه ملی و اختصاصی ضیاءپور، رنگ روغن، ۱۶۰×۸۲ سانتیمتر.

۱۳۷۳- نقاشی «دنیای من» («پنجره‌ای به دنیای درون» یا «دنیای درون»)، شیوه ملی و اختصاصی ضیاءپور، رنگ روغن، ۱۵۰×۱۲۰ سانتیمتر.

۱۳۷۶- نقاشی «من و پرواز»، شیوه ملی و اختصاصی ضیاءپور، رنگ روغن، ۱۳۵×۱۰۵ سانتیمتر.

۱۳۷۷- نقاشی «مهشا»، شیوه ملی و اختصاصی ضیاءپور، رنگ روغن، ۱۴۰×۱۱۰ سانتیمتر.