by مراسم هفتمین بزرگداشت استاد جلیل ضیاءپور، نگارخانه الهه، 8 دی ماه 1387
هفتمین بزرگداشت استاد جلیل ضیاءپور روز جمعه هشتم دیماه، درنگارخانه الهه برگزار شد. در این مراسم بسیاری از دوستان و شاگردان استاد که هم اکنون ارکان هنر نقاشی ایران محسوب می‌شوند، از جمله غلامحسین نامی، محمود جوادی‌پور، عباس مشهدی‌زاده، محمد علی بنی اسدی، توکا نیستانی، علیرضا سمیع‌آذر، کامران عدل، نیما پتگر، فرهاد فخریان، یحیی دهقانپور، حسن ارژنگ، سعید بهروزی، مهندس حسابی و … حضور داشتند و یاد پرچمدار مدرنیزم در ایران را گرامی داشتند. دکتر سمیع‌آذر، غلامحسین نامی، استاد مشهدی زاده، در این مراسم سخنانی برای حضار ایراد کردند. مشروح این گزارش را بخوانید:
گالری الهه بار دیگر یکی از شلوغ‌ترین مراسم خود را روز جمعه هشتم دی ماه تجربه کرد. این بار نگارخانه الهه پذیرای تمامی هنر دوستانی بود که برای هفتمین سال، یاد استاد جلیل ضیاءپور، پدر هنر نقاشی مدرن ایران را گرامی می‌داشتند. در این مراسم، که به همت خانواده‌ی ایشان برگزار شد، تعدادی از آثار ارزشمند ضیاءپور به نمایش گذاشته شده بود و بر روی یکی از دیوارهای گالری نیز فیلم کوتاهی از زندگی، کار استاد و مصاحبه کوتاهی با وی پخش می‌شد. یاران و شاگردان ضیاءپور در کنار آثار وی به یادآوری خاطرات خود با استاد پرداخته بودند و همچنین در مورد زندگی و فعالیت‌های این ستاره‌ی هنر ایران صحبت می‌کردند. این مراسم آنقدر دوستانه بود که به نظر نمی‌رسید کسی بخواهد سخنرانی کند. اما وقتی همه دوستان جمع شدند کم‌کم برگزارکنندگان از آنها خواستند هر کدام از استاد ضیاءپور بگویند و آنان نیز گفتند.
عباس مشهدی‌زاده: مشهدی‌زاده (مجسمه‌ساز) و یکی از یاران ضیاءپور ابتدا با اشاره به اینکه برخی می‌پرسند چرا تعداد آثار استاد کم است گفت: شمارش را باید از برنامه‌های استاد شروع کرد نه از آثارش. تلاش‌هایی که عمداً صرف برطرف کردن سنگلاخ‌ها، مور و ملخ‌ها و آزار و اذیت‌ها شد تا امکان این فراهم شود تا جوان‌های امروز در این سال‌ها و در آینده کارهایشان را ارائه کنند. برای چنین کاری صرف هزینه و وقت و تلاش بی پایانی لازم بود که تنها از جلیل ضیاءپور ساخته بود و نه از هیچ کس دیگر. یادش گرامی و گرامی‌تر خواهد بود. وی که در دنباله صحبت خود این بیت را خواند: نوبت کهنه فروشان درگذشت / نو فروشانیم و این بازار ماست ادامه داد: هرکسی چه بخواهد و چه نخواهد بی‌گفت و گو پر بدیهی است که تنها پیشآهنگ اندیشه نوین هنری ایران جلیل ضیاءپور است و این قطعیت پذیرفته شده‌ترین جایگاه اوست. او در این جایگاه با پیمایش همه راه‌ها برای شناساندن و فهماندن استیلای فرهنگ و هنر ایران با نوگرایی و نو زیسیتی تلاش و کوشش کرد. مشهدی‌زاده با اشاره به تأسیس اولین هنرستان هنرهای زیبا در ایران گفت: یکی از کارهای او اکنون 54 ساله شده و به تاخت می‌تازد، باغ هنرستان‌های هنرهای زیبای این مرز و بوم است که اکنون 54 ساله شد و به باغبانی جلیل ضیاءپور در 1331 تأسیس شده بود. مشهدی‌زاده افزود: در آن سال از مهدی ویشکایی خواسته شده بود که هنرستانی ایجاد کند و او گفت که از عهده من خارج است ولی ضیاءپور قطعاً این کار را به انجام خواهد رساند و چنین بود که در سال 31 گشایش این مدرسه را انجام داد و لشکری از هنرمندانی که در ایران و در بیرون از ایران باعث فخر تاریخ معاصر هنر ماست حاصل کار اوست. مشهدی‌زاده در آخر پیشنهادی جسورانه داد. وی گفت: من در اینجا رسماً ایستاده در نهایت ادب و تواضع در کوچکترین وضعیت خودم اعلام می‌کنم که شایسته و بایسته و نیکوست که نام موزه هنرهای معاصر ایران به موزه جلیل ضیاءپور برگردانده شود. 30 سال است که این بحث را می‌کنم. چه کسی اعلا و اولاتر از جلیل ضیاءپور است که تنها موزه معاصر پایتخت ایران به نام او شود. این حق اوست.
دومین سخنران غلامحسین نامی بود. وی سخنان خود را چنین آغاز کرد: یاد استاد ضیاءپور گرامی باد امشب و همه‌ی شب‌ها. همیشه وقتی به استاد ضیاءپور فکر می‌کنم به یک جنبه از شخصیت ایشان بیش از جنبه‌های دیگرش فکر می‌کنم. یک هنرمند ابعاد مختلفی دارد و ابعاد شخصیت ضیاءپور که پرچمدار هنر معاصر ایران است باید بیشتر شناخته شود. نامی ادامه داد مهمترین بعد شخصیتی ضیاءپور جنبه تحلیلگری و نقدگونه او است که مهمترین عامل جا افتادن مدرنیزم در جامعه ما شده است. در دهه 20 در آن جامعه بسته این مرد با چه شهامتی یورش برد به تمام سنت‌های پوسیده و واپس‌گرا و چگونه با آدم‌های آن روزگار که جز مینیاتور و کمال‌الملک چیزی نمی‌شناختند و چگونه مقاومت کرد و نتیجه آن مقاومت جا افتادن مدرنیزم در جامعه هنری آن زمان است. این جنبه شخصیت او مهمترین جنبه‌های او است حتی بیش از نقاشی‌هایش. نامی تأکید کرد: ضیاءپور وقت نقاشی کردن نداشت و بیشتر زحمت و تلاش این بود که این نگاه متفاوت را که فلسفه مدرنیزم به هنر و جهان داشته است جا بیاندازد. استاد ضیاءپور نهضت خروس جنگی را در سال‌های 27 و 28 شروع کردند و تلاشی که در آن جامعه‌ی سنت‌زده و واپس‌گرا با نهایت توان و ذهنیت بسیار قوی فلسفه مدرنیزم را در آن جامعه جا انداختند. باید ببینیم اثرگذاری هنرمند در هر جامعه چقدر بوده است. نامی ادامه داد: من همیشه مخصوصاً در این دوران این صحبت را اعلام کردم که در طول 70 سال تاریخ هنر نقاشی مدرن ما که از تلاش‌های ضیاءپور شروع کرده تا امروز رویکردی انتقادی نداشته‌ایم. در صورتی که تلاش ضیاءپور در آن دوران با آن شور و هیجان باعث شده که در آن جامعه مسأله نوگرایی و نوطلبی و هنر مدرن جای خود را باز کند و اهمیت تلاش ضیاءپور در همین نقطه است. تلاش او و مبارزه بسیار همه‌گیر او بود که با سنت‌گرایی و واپس‌گرایی در هنر شروع کرد و امروز نسل جوان نتیجه آن را می‌بیند. نسل جوان باید بداند در چه زمانی و با چه تلاش‌هایی هنر امروز بدست آمده است. استاد ضیاءپور پرچمدار جنبش هنر مدرن ایران است.
نامی در خاتمه گفت: انتقادی که امروز باید در مورد هنر مدرن مطرح کنم آن است که تلاش و توان که ضیاءپور داشت الان نداریم. ما امروز باید منتظر یک ضیاءپور دیگر باشیم که متأسفانه دیگر قطع شده است. مسأله این است که یک جریان قوی برای نقد و بررسی جریان هنر نداریم. باید نسل جوان کوشش کند که چنین جریانی راه بیاندازد و رویکردی انتقادی به این روند در ایران داشته باشیم.
در ادامه‌ی مراسم دکتر سمیع‌آذر نیز سخنانی در مورد جایگاه ضیاءپور در تاریخ هنر مدرن ایراد کرد و خواست که جایگاه وی بیش از پیش گرامی دانسته شود.
منبع: سایت غلامحسین نامی